Ijskelder

naam: ijskelder

adres: de Heetveldelaan z/n, 1700 Dilbeek

telnr.: 02 451 69 30

e-mailadres: toerisme@dilbeek.be

websitehttp://www.toerismedilbeek.be

planplan kasteel

openingsuren: Voor een bezoek of een educatieve rondleiding voor scholen, neem je contact op met de Dienst cultuur en toerisme Dilbeek.

tip voor leerkrachten:

Dankzij de standvastige temperatuur en de volledige rust zijn ijskelders uitgelezen overwinteringsplaatsen voor vleermuizen geworden.

omschrijving:

GESCHIEDENIS

In Dilbeek hoorde de ijskelder bij het majestatische kasteel van Baron de Viron, dat gebouwd werd in 1862. Nadat de kelder in onbruik was geraakt, lag hij gedurende jaren verscholen en haast vergeten in de berm langs de Heetveldelaan.  In 1988 werd hij opnieuw blootgelegd.  Ter gelegenheid van de Open Monumentendag in 1989 werden de laatste grondaanvullingen uit de ijskuip geschraapt, zodat de ijskelder plechtig kon worden ingewijd. Sindsdien heeft het stevig gedaverd boven de ijskelder.  De stormen van februari-maart 1990 maaiden niet alleen bomen uit het bovenliggend park weg, maar beschadigden ook de voorlopige toegangsconstructie. De gemeentediensten zorgden voor een kasseien beschermmuur die vele jaren en zware natuurelementen moet weerstaan.

BOUW

De ijskelder ligt 2,86 meter onder het huidige straatniveau en wordt doeltreffend tegen de zon beschermd door het hoger gelegen beukenbos.  Net als het kasteel is hij opgetrokken uit Antwerpse baksteen, met kalkmortel gemetseld.  Een 8 meter lange gang leidt naar de kuip met een diameter van 4,64 meter.  Daarin werd het ijs bewaard dat uit de nabij gelegen vijver werd gezaagd en gehakt.

FUNCTIE

Al in de prilste tijden heeft de mens constructies opgericht voor het bewaren van sneeuw en ijs om ze nadien als koelmiddel aan te wenden. Dankzij het ijs kon men ook in de warme periode van het jaar voedsel koelen en bewaren.  Ook een gekoeld drankje en vruchtenijs behoorden al tot de mogelijkheden, lang voordat onze moderne koelkast in de keukens stond.  Daarnaast wordt ijs ook al eeuwen in de geneeskunde aangewend, als therapie bij ontstekingen en ziekten.  De kostprijs en het prestige van een dergelijk bouwwerk laten al raden dat het niet de gewone man was die een ijskeldertje bezat.

Bekend is dat de dorpelingen van Dilbeek aan Baron de Viron ijs kwamen vragen voor het behandelen van scheurbuik.

BEZOEKEN

De ijskelder kan op aanvraag bij de dienst cultuur en toerisme Dilbeek bezocht worden. Groepen kunnen de Sint-Alenatoren en ijskelder op aanvraag bezoeken.  Een volledige rondleiding in beide monumenten duurt ongeveer een uur.  Een bezoek is enkel mogelijk onder leiding van een gids.

In de ijskelder is het steeds donker.  Vergeet je zaklamp daarom niet.

Bronwebsite toerisme Dilbeek en LEYS, K., Stenen erfgoed in Dilbeek Van Alenatoren tot Westrand, De Draak vzw, Tollembeek, 2013. (een zeer interessant boek dat werd gerealiseerd in samenwerking met het gemeentebestuur van Dilbeek en de vzw Dilbeeks erfgoed)

foto’s

ijskelder 1  IMG_8198  IMG_8200

ijskelder 2

ijskelder 3

Wanneer de vijver bevroren was, werden ijsblokken uitgehakt om te bewaren in de ijskelder.